HẠNH PHÚC VÀ VĂN MINH TIẾN BỘ

Trích cuốn "MỘT NGHỆ THUẬT SỐNG" - tác giả Thu Giang Nguyễn Duy Cần

Đích đến của tất thảy mọi người trên cuộc đời này là sống sao cho thật hạnh phúc. Nhưng hạnh phúc mà chúng ta vẫn thường thấy là gì?

 

Văn minh tiến bộ ngày nay lấy sự so đo hơn kém làm mục đích. Tiến bộ theo phần đông là hơn người, hơn của cải vật chất, hơn địa vị xã hội, hơn
học thức... vậy cho nên chỉ có kẻ nào, đất nước dân tộc nào dục vọng càng cao, thì càng được coi là tiến bộ.

 

Trong cái xã hội tôn thờ "văn minh tiến bộ" thì những chữ nhân nghĩa toàn là giả dối. Kẻ mạnh hiếp yếu thì dùng nhân nghĩa bêu lên làm bình phong để che giấu dã tâm mình. Kẻ bị đè đầu cưỡi cổ thì kêu gào nhân nghĩa để được người ta thương hại mà nới tay... đợi một ngày kia quật khởi thì sẽ đè đầu cưỡi cổ lại. Tựu trung chỉ là một trò tuồng, trong đó lấy sự hơn kém nhau về thế lực bên ngoài làm mục tiêu tranh đấu.

 

Thấy kẻ hơn mình mà quý trọng, đó là mối loạn đã gieo vào lòng người rồi.

Chúng ta tưởng rằng những gì mình làm là cao thượng là nhân nghĩa? Hãy cứ soi xét lại cho thật kỹ, xét cho cùng phần lớn cũng chỉ vì lợi ích bản thân, vì mong muốn cảm thấy mình hơn người khác ở khía cạnh nào đó. Và cái thứ nhân nghĩa ấy đúng thật chỉ là giả tạo mà thôi. Lão Tử có nói để dân không loạn thì đừng trọng vật chất, đừng khen người tài.

 

Cái mà chúng ta tưởng là hạnh phúc đây, thực chất chỉ là cảm giác sung sướng nhất thời. Người giàu có hạnh phúc vì thấy những người nghèo khó đang khát khao số tài sản to lớn của mình, người ngồi trên xe ô tô cảm thấy hạnh phúc vì thấy có người đang đi xe máy thèm khát cái ô tô mình sở hữu, người học vấn cao sung sướng hãnh diện vì có những kẻ khác tôn sùng và ngưỡng mộ khối kiến thức đồ sộ mà mình có. Giả sử như thế gian này ai cũng giàu, ai cũng có ô tô, của quý, ai cũng học vấn cao thì liệu cái sướng đó của mình có còn tồn tại không? Vậy nên mới nói cái hạnh phúc mà ta đang thấy đây đơn giản đến từ sự thèm khát của người khác. Cho nên hạnh phúc thực sự là khi nào ta cảm thấy vui, đơn giản vì tự thân ta cảm thấy thế, không phải vì mình đang hơn người khác ở cái gì.

 

Tuy nhiên có người sẽ nói phú quý tuy là cái mồi, nhưng nếu không có cái mồi ấy thì làm sao dụ con người ta phát triển, đi lên đến văn minh tiến bộ. Vậy sao không biết hỏi lại cái văn minh tiến bộ ấy đã đưa con người ta đến hạnh phúc chưa? Khoa học ngày nay đã cung phụng đủ mọi tiện nghi khoái lạc của con người, nhưng hạnh phúc vẫn chẳng thấy đâu, thay vào đó là sự trầm cảm, căm thù, chiến tranh, thù địch liên miên. Cái bẫy lấy sự hơn kém làm hạnh phúc bản thân tạo ra sự phá hoại liên tiếp không ngừng và chắc chắn là không bao giờ có điểm đích bởi một lý do đơn giản, nếu không biết kiểm soát thì tham vọng của con người là vô hạn.