NGÀY ĐẦU HỌC THUỐC NAM: CÂY HÀN THE 1 LÁ

Chào bạn của tôi, đây là chuyên mục để tôi nghiên cứu về cây Thuốc Nam - một lĩnh vực mà tôi sẽ dành tâm huyết trong thời gian tới.

Sức khỏe là thứ quý giá và quan trọng của đời người, ngoài tự biết chăm lo cho chính sức khỏe của mình, nếu hiểu về Thuốc và những cách chữa bệnh xung quanh, ta có thể giúp đỡ những người thân yêu và giúp đỡ bà con xóm giềng, đó là một trong những lý do tôi có hứng thú với Y dược. Đặc biệt là Thuốc Nam, bởi những đặc tính sau:

- Lành tính

- Phòng thân

- Thuốc của người Việt, Thầy thuốc Tuệ Tĩnh đã từng có câu sau mà tôi rất tâm đắc: "Nam dược trị Nam nhân."

- Dễ tìm, tất cả những cây cỏ xung quanh ta, nếu hiểu biết về chúng đều có thể chữa bệnh.

- Thuốc Nam thuộc Đông Y là một trong những nét đặc trưng của người Phương Đông. Văn hóa, Tâm linh, những điều huyền bí của Phương Đông đang dần được cả Thế giới quan tâm và tìm hiểu, là một người Việt Nam, nằm trong cái nôi của Phương Đông, vậy tại sao tôi lại có thể bỏ qua cơ hội này.

Cổ nhân có câu: "Trời sinh voi trời sinh cỏ", mọi vật trong Ngũ hành đều có tương sinh tương khắc, nếu thiên nhiên tạo ra bệnh, ắt sẽ tạo ra thứ để chữa được bệnh.

-----

Hàn the 1 lá là loại cây tôi được biết đến đầu tiên, trong quá trình học hỏi này của mình.

Dưới đây là hình ảnh và những đặc tính của nó:

 

Ảnh: cùng thầy Thích Đạo Tôn đi hái thuốc

 

 
Cây hàn the là cây gì?

- Cây hàn the có tên khoa học là Desmodium Heterophyllum, cây thuộc họ Cánh bướm (Fabaceae Papilionaceae). Trong dân gian, cây còn có các tên gọi khác là dây hàn the, sơn lục đậu, thiết tiền thảo, cây hàn the đất (ngoài hàn the 1 lá còn có hàn the 3 lá).

- Cây hàn the là một loại thảo dược được sử dụng rộng rãi trong Đông y, giúp chữa được nhiều loại bệnh hiệu quả. Nó là cây thuốc có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe  (đây không phải là cây để nghiền thành bột hàn the hay dùng trong thực phẩm.)

- Cây hàn the là loại cây thân thảo nhỏ, sống lâu năm, mọc bò, cành trải dài ra mặt đất, bò đến đâu rễ mọc đến đó. Lá chét có 3 lá trông giống tai dơi, mặt trên nhẵn màu xanh lục, mặt dưới có màu nhạt hơn, lá kèm có nhiều vân hình trái xoan nhọn. Cỏ hàn the có ít hoa và thường mọc ở nách, hoa không có cuốn. Hoa có màu tím hồng nhỏ rất đẹp. Quả hàn the hầu như không có cuống, có 3 đến 5 đốt mỗi đốt mới có một hạt. Ta có thể nhân giống cây bằng hạt này.

Nơi mọc:

- Khu vực các nước Đông Nam Á, Ấn Độ.

- Ở Việt Nam, cây hàn the thường mọc ở ven đường, bờ rào, bờ sông suối, bờ ruộng, bờ ao... Có thể thu hái quanh năm.

Tác dụng chính của cây hàn the:

- Là vị phụ trong bài thuốc chữa tán sỏi thận.

- Ngoài ra, cây hàn the có tính mát, vị hơi chua nên dùng để chữa một số bệnh như là đái buốt, lậu ra máu, đau dạ dày, ho khò khè, dùng giải nhiệt, viêm loét hành tá tràng. Ngoài ra còn có thể chữa được các vết thương hở như lở loét, mụn mủ, gãy xương, rò, … (chống viêm, giảm đau tốt)

 

Tác dụng phụ:

Hàn the là cây lành tính, không có độc, không gây ra tác dụng phụ, tuy nhiên cần dùng đủ liều lượng, không nên dùng quá nhiều, bởi cái gì nhiều quá cũng không tốt.

 
Cách sơ chế cây hàn the thành thuốc:
- Sau khi thu hái cây hàn the về, rửa sạch, để ráo nước
- Đem cắt khúc nhỏ thảo dược
- Đem đi phơi hoặc sấy khô, bảo quản nơi khô ráo dùng dần. 

(lưu ý, thảo dược khi phơi phải tuyệt đối tránh mưa).

<Duy Thanh>

 

 

Ảnh: cây hàn the 1 lá